Zez (choroba zezowa)

Zez jest chorobą polegającą na nierównoległym ustawieniu gałek ocznych. Towarzyszą mu zaburzenia widzenia jednoocznego i obuocznego.

Zaburzeniem jednoocznym jest tzw. tłumienie czyli niedowidzenie. Występuje u małych dzieci poniżej 8 roku życia. W mózgu dochodzi do tłumienia obrazu pochodzącego z siatkówki oka chorego oraz do niewykształcenia lub utraty fiksacji środkowej siatkówki tego oka. Powyższe zmiany występują w ciągu kilku czy kilkunastu tygodni, tym szybciej im młodsze jest dziecko u którego pojawił się zez. Nieleczona choroba zezowa prowadzi do jednooczności czyli dobrego widzenia tylko jednym okiem. Stąd tak ważne są badania kontrolne u dzieci i szybkie zastosowanie leczenia. Im starsze jest dziecko tym mniejsze są szanse na wyprowadzenie oka z niedowidzenia.

Zaburzeniem widzenia obuocznego jest brak fuzji obrazu / łączenia obrazów z siatkówek obu oczu w jeden, brak widzenia stereoskopowego / przestrzennego, brak lub nieprawidłowa korespondencja siatkówkowa oraz podwójne widzenie. Podwójne widzenie czyli diplopia powstaje wtedy, gdy obrazy obserwowanego punktu padają na niekorespondujące ze sobą pola siatkówek obu oczu. Podwójne widzenie występuje u osób w wieku młodzieńczym oraz u osób dorosłych.

Jaka jest przyczyna zeza?

Jest wiele różnych przyczyn zeza. Można wśród nich wyróżnić:

  • wady refrakcji
  • choroby gałki oczne lub oczodołu
  • choroby mięśni lub nerwów gałkoruchowych
  • czynniki genetyczne
  • choroby ośrodkowego układu nerwowego.

Jakie są rodzaje zeza?

Choroba zezowa może być jednostronna (zezuje tylko jedno oko) lub naprzemienna (zezuje raz jedno raz drugie oko). Zez można scharakteryzować również ze względu na kierunek odchylenia oka; zez zbieżny (oko odchylone w kierunku nosa), rozbieżny (oko odchylone w kierunku skroni), skośny, ku górze i ku dołowi.

Zez jawny towarzyszący występuje u ok. 5% dzieci, jest najczęstszą odmianą choroby zezowej. Zezujące oko towarzyszy w ruchach oku prowadzącemu, utrzymując przy tym stały kąt odchylenia. Zez jawny nietowarzyszący (porażenny) -  występuje natomiast częściej u osób dorosłych.

U ponad 50% osób występuje zez ukryty, ujawnia się on jedynie podczas przysłonięcia jednego z oczu i wynika z nierównowagi napięcia mięśni poruszających gałkami ocznymi. Nie ma wpływu na powstawanie prawidłowego obuocznego widzenia, które z kolei utrzymuje proste, równoległe ustawienie gałek ocznych. Zez ukryty może się ujawnić i wtedy towarzyszyć mu będzie podwójne widzenie. Czynnikami prowadzącymi do ujawnienia się zeza ukrytego są przebyte urazy, infekcje, choroby ogólne, duże zmęczenie czy stres.

W zezie porażennym dochodzi do zaburzenia ruchu gałki ocznej w kierunku działania porażonego mięśnia. Ruch ten jest osłabiony lub całkowicie zniesiony. Towarzyszy mu podwójne widzenie i wyrównawcze ustawienie głowy.

Leczenie zeza

Zez ukryty na ogół nie wymaga leczenia o ile nie wywołuje żadnych dolegliwości. Bóle oczu, głowy, okresowe przemijające zaburzenia pod postacią podwójnego widzenia są wskazaniem do zastosowania korekcji pryzmatycznej. Zastosowanie znalazła też toksyna botulinowa A.

Zez jawny towarzyszący leczymy stosując:

  • korekcję okularową
  • leczenie niedowidzenia
  • zabiegi operacyjne

Leczenie zeza porażennego polega na ustaleniu przyczyny i leczeniu neurologicznym, endokrynologicznym, internistycznym itp. Leczenie operacyjne następuje po upływie 6-12 miesięcy od wystąpienia zeza i jest poprzedzone leczeniem zachowawczym.

Masz pytania?

Online Beratung - form

Online Beratung - page
TrustArc